HET PANTHÈRE ALFABET
Van Avant-garde tot Zoo de Vincennes, Cartier presenteert het hele universum van zijn emblematische dier.
Avant-Garde
Het begon allemaal in 1914, toen er voor het ontwerp van een polshorloge plots de toespeling werd gemaakt op een compositie van onyxvlekken die op de voorgrond zou treden in het met diamanten bezette decor. Dit was de eerste keer dat de panter zijn intrede deed in het stilistische repertoire van het Maison. Dit ontwerp met pantervlekkenmotief, geïnspireerd op de vacht van deze katachtige, speelt met de suggestieve kracht van het palet in een abstracte interpretatie.
Broche
De panter werd voor het eerst in zijn totaliteit weergegeven in het jaar 1948. De voorliefde voor volume die Jeanne Toussaint koesterde, gaf aanleiding tot de creatie van juwelen waarbij de concepten ‘beweging’ en ‘levenskracht’ centraal stonden. Deze broche is gemaakt van een enkele smaragd van 116,74 karaat, op speciale bestelling van de hertog van Windsor, als geschenk voor zijn vrouw.
Creativiteit
Er zijn eindeloos veel variaties in de houding van de panter. Met uitdrukkingen die variëren van speels of wulps tot onoverwinnelijk. Daarnaast weet Cartier ook de karakterkenmerken van het dier met al evenveel precisie weer te geven. Voor deze armband hebben de juweliers hun inspiratie geput uit de vorm van een beril die de weerkaatsing van een panter lijkt te vertonen. Cartier wekt de illusie van diepte op, en doet dit met speelse ontwerpen waarin lijnen en perspectieven centraal staan.
Daisy Fellowes
In 1931 ontwierp Cartier voor erfgename en mode-icoon Daisy Fellowes een armband en collier, versierd met parels, saffieren en turkoois, die het uiterlijk van een pantervacht nabootsen. Een stoutmoedige creatie, helemaal in lijn met het karakter van Mrs. Daisy Fellowes.
Exotisme
Het einde van de 19e eeuw markeerde ook meteen het begin van een steeds sterkere zin voor reizen. De inspiratiebronnen werden alsmaar gevarieerder en culturen kwamen dichter bij elkaar. Cartier begaf zich middenin deze wisselwerking en bracht, als gevolg van de talrijke ontdekkingen, veranderingen aan in de manier waarop de panter zou worden afgebeeld. Deze beautycase uit 1925, met de katachtige in een Perzische tuin, is daar een mooi voorbeeld van.
FELINES
KATACHTIGEN - De deskundigheid van Cartier als ontwerper van dierfiguren strekte zich uit tot een aantal andere katachtigen, ter aanvulling van de panter. Tijgers, sneeuwluipaarden en poema's breidden het dierenrijkdom van Maison Cartier gestaag uit.
Grafisch
In 2005 ontwierp Cartier een panterring met een krachtig design — zorgvuldig geconstrueerde grafische lijnen voor een katachtige, die ter zelfbevestiging om de vinger wordt gedragen.
Heritage
Erfgoed - Wereldwijd vonden er sinds 1989 meer dan dertig tentoonstellingen rond Cartier plaats in prestigieuze culturele instellingen. Ongeacht het thema, onthullen deze retrospectieven het emblematische dier van het Maison in al zijn esthetische variaties.
ICOON
Van vorm tot schets, bij Cartier staat de panter in iedere creatieve fase centraal. Juweliers en ontwerpers streven ernaar om een steeds vernieuwend repertoire van houdingen samen te stellen. De panter, met zijn strakke en grafische verschijningsvorm, stelt het absolute icoon voor van Maison Cartier.
Jeanne Toussaint
Rond 1920 trad Jeanne Toussaint in dienst bij Cartier en in 1933 werd zij creatief directeur. Zij kreeg de bijnaam ‘La Panthère’ vanwege haar unieke persoonlijkheid en sterke karakter.
Know-how
Savoir-faire - De panter herbergt geheimen die alleen de ambachtelijke juweliers van Cartier kennen. Niets ontsnapt aan hun aandacht: iedere creatie onthult een werk van proportie, volume en articulatie, waarin elk detail wordt bestudeerd. Een nauwgezetheid en zorg die reiken tot in de kleinste details van het inlegwerk met nagemaakte pantervacht.
Louis Cartier
Net zoals hij enkele jaren eerder had gedaan met platina, introduceerde Louis Cartier als eerste de panter in moderne juweelontwerpen. Aanvankelijk in zijn abstracte vorm, later in een figuratieve stijl. Het was Jeanne Toussaint, Cartiers creatief directeur vanaf 1933, die de panter steeds vaker verwerkte in juweelontwerpen die zeker niet onopgemerkt voorbijgingen. Het was mede dankzij haar dat het dier zou opklimmen tot het embleem van het Maison. Als intuïtieve en pionier wist Louis Cartier dat de combinatie tussen deze wilskrachtige vrouw en de katachtige bijzonder en waardevol en al evenzeer lonend zou zijn.
María Félix
Actrice María Félix, bekend als de ‘Mexicaanse panter’, was dol op het dierenrijkdom van Cartier. In 1967 bestelde ze een armband met twee panters met beweegbare koppen en poten om het realisme nog verder aan te scherpen.
Naturalisme
In het dierenrijkdom van Cartier houdt de panter het midden tussen abstractie en uiterlijke expressie. Op zichzelf is de pantervacht al voldoende representatief voor het hele dier in kwestie... Precies vanaf het begin speelt Cartier, met dezelfde deskundigheid, in op deze twee stijlregisters.
Onyx
Onyx werd al vanaf de eerste verschijningen van de panter het meest ingezet als materiaal om de vacht van het dier weer te geven. De vlekken, met elk een andere vorm, vertolken de beweging en de vorm van de katachtige met een oogverblindend realisme.
Parfum
La Panthère Eau de Parfum, een creatie van Mathilde Laurent uit 2014, is een samensmelting van pure, betoverende gardenia met sensuele noten van muskus. Deze katachtige bloemengeur is de olfactorische interpretatie van Cartiers iconische panter.
Queen
Koningin - Vorstelijk en majestueus, de panter heerst over het dierenrijk van het Maison. Zijn statige silhouet siert de ene creatie na de andere. Cartiers creaties zijn noch schattig, noch overdreven lief, maar juist wild, dynamisch en vol spanning — net als de katachtige.
Roar
De brul - De onoverwinnelijke panter vormt het fundament van Cartiers stijl. Strakke spieren, open kaak, gespitste oren en een gebeeldhouwd profiel — meer nog dan de anatomie van de panter, geven de juwelen met dezelfde precisie de houding van de katachtige zelf weer.
Setting the fur
Het inlegwerk van de pantervacht - Om de pantervacht zo accuraat mogelijk na te bootsen, worden de vlekken omspannen met minuscule draadjes edelmetaal. Deze techniek staat bekend onder de naam ‘fur setting’, een exclusieve savoir-faire verworven door Cartier.
Timepieces
Horloges - Het pantermotief verscheen voor het eerst in Cartiers creaties in 1914, in abstracte vorm op een dameshorloge van onyx en diamant. Dit gaf de aanzet tot een creatief repertoire dat Cartier onophoudelijk is blijven verkennen. Op dit horloge beweegt de panter zich met prachtige sprongen voort in de richting van de doos. De indruk van beweging ontstaat door de kromming van de armband, de ritmische opeenvolging van de smaragden kralen en de dynamische houding van het dier, vormgegeven met zorg en bijzondere aandacht voor anatomische details.
Universeel
De leergierigheid, waarmee la Maison Cartier zich voluit heeft kunnen ontplooien, is onbeperkt in tijd en ruimte. Deze dynamische kracht draagt bij tot de verdere ontwikkeling van de juwelierskunst. Zo groeide de panter doorheen deze esthetische ontmoetingen alsmaar verder uit tot het iconische dier van Cartier, met creaties die deze inspiratiebron doen heropleven, en waarin een universele relevantie duidelijk weerklinkt.
Volume
In 1935 creëerde Cartier een ring rond een robijnen ster en twee sculpturale panters, in geelgoud en zwart emaille. Hiermee verscheen de panter voor het eerst in de geschiedenis van Maison Cartier in driedimensionale versie. Dit gewaagde ontwerp werd voorgesteld door Jeanne Toussaint, de eigenlijke panter van Cartier. Ook haar voorliefde voor gekleurde stenen, goudwerk en volume komt hierin naar voren.
De Hertogin van Windsor
Het was Jeanne Toussaint, de vrouw met de bijnaam ‘La Panthère’, die in 1948 een broche met een panter rond een smaragd van 116,74 karaat ontwierp, speciaal voor de hertogin van Windsor. Met deze gouden en zwart emaillen creatie werd de katachtige voor het eerst in zijn totaliteit weergegeven. Het was ook de eerste keer dat de hertogin van Windsor zich overgaf aan de charme en fascinerende aantrekkingskracht van de panter. Onmiddellijk herkenbaar. Hiermee luidde zij het tijdperk van de ‘pantervrouwen’ in.
XXIst century
De 21ste eeuw - Ruim 100 jaar na zijn eerste verschijning bij Cartier, bekoort de panter nog steeds zowel de vrouw als de man. De panter staat voor stijl en het verlangen om uitdrukking te geven aan de eigen vrijheid. De uitverkorene van een uniek stijlkenmerk.
Yellow Gold
Geelgoud - Bij de goudbewerking van Cartier speelt de invloed van Jeanne Toussaint tot op heden een grote rol. In de jaren ‘40 breidde zijn deze kunst immers verder uit met een techniek van voluminositeit. Zo kwamen de eerste panters uit gehamerd of gebeiteld goud tot stand. Het krachtige palet van Maison Cartier werd hiermee, en samen met witgoud en roségoud, voor eeuwig verrijkt.
Zoo de Vincennes
In opdracht van Cartier, bracht ontwerper Peter Lemarchand vanaf 1927 ontelbare uren door in het ‘Parc Zoologique de Paris’*. Hij zou er de uitdrukkingen en bewegingen van de panters nauwlettend observeren. Aan het einde van de jaren ‘40 wekten zijn juweelontwerpen enthousiasme op bij Jeanne Toussaint.
Archives Cartier Paris © Cartier - Nils Herrmann, Collection Cartier @ Cartier - Amélie Garreau © Cartier - © Cecil Beaton, Courtesy Sotheby's London - Vincent De La Faille © Cartier © Shanghai Museum/ Cartier Photo : Nick Welsh, Collection Cartier © Cartier - Katel Riou © Cartier - © the Cecil Beaton Studio Archive at Sotheby's - Harald Gottschalk © Cartier - © Periodico Excelsior Vincent Wulveryck © Cartier - Nils Herrmann © Cartier - © R Doisneau /Rapho - © Christie's Images / Bridgeman Images - m.meheut © Adagp
